Dzielimy się naszą wiedzą...

Jakie testy warto robić w akwarium i jak je interpretować?

Regularne testowanie parametrów wody to jeden z najskuteczniejszych sposobów na uniknięcie problemów w akwarium – zarówno w zbiornikach roślinnych, jak i ogólnych. Choć na pierwszy rzut oka akwarium może wyglądać dobrze, to właśnie testy pozwalają ocenić, co dzieje się pod powierzchnią wody. Dzięki nim wiesz, czy nawożenie działa, czy filtracja biologiczna funkcjonuje prawidłowo i czy Twoje ryby oraz rośliny mają odpowiednie warunki do życia.
 
W tym artykule przyjrzymy się, jakie testy warto robić, co oznaczają konkretne wyniki i jak reagować, kiedy coś zaczyna się wymykać spod kontroli.

Dlaczego warto testować wodę?

Każde akwarium to zamknięty ekosystem. Skład chemiczny wody zmienia się pod wpływem karmienia, nawożenia, oddychania ryb i roślin, podmian wody czy działania filtracji. Testy pozwalają Ci kontrolować te zmiany i reagować, zanim dojdzie do pogorszenia warunków – np. zakwitu glonów, zatrucia obsady lub zahamowania wzrostu roślin.

Co ważne, nie trzeba od razu inwestować w laboratoryjne zestawy! Podstawowe testy kropelkowe lub paskowe (o ile są dobrej jakości) w zupełności wystarczą do codziennego monitoringu.

Najważniejsze parametry w akwarium roślinnym

NO₃ - azotany

To końcowy produkt cyklu azotowego i jednocześnie kluczowy makroelement dla roślin. Ich poziom mówi wiele o tym, jak działa filtracja, jak karmisz ryby i czy nawożenie działa.

  • Wartość optymalna: 10–20 mg/l
  • Za nisko: możliwy niedobór azotu = żółknięcie starszych liści
  • Za wysoko: ryzyko glonów i stresu u ryb

Jeśli poziom NO₃ jest zbyt niski, uzupełnij go np. za pomocą Seachem Flourish Nitrogen. Gdy jest za wysoki, sprawdź ilość karmienia, stan filtracji i rozważ dodanie Purigenu, który pośrednio wpłynie na redukcję NO3, a ponadto wyklaruje wodę.

PO₄ - fosforany

Fosfor to kolejny niezbędny składnik dla roślin, ale jego nadmiar szybko staje się pożywką dla glonów.

  • Wartość optymalna: 0,5–1,5 mg/l 
  • Za nisko: zahamowanie wzrostu, ciemniejące liście, fioletowe przebarwienia
  • Za wysoko: zakwity glonów, zwłaszcza nitkowatych i sinic

Zbyt niskie? Uzupełnij Flourish Phosphorus. Zbyt wysokie? Skutecznym ratunkiem może być PhosGuard.

Fe – żelazo

To pierwiastek śladowy, ale niezbędny – rośliny potrzebują go do produkcji chlorofilu. Testy żelaza są przydatne, jeśli stosujesz nawozy mikro lub masz problemy z wybielaniem nowych liści.

  • Wartość docelowa: 0,1–0,5 mg/l
  • Niedobór: chloroza międzyżyłkowa (żółkną młode liście)
  • Nadmiar: rzadki, ale może pogorszyć klarowność wody lub zaburzyć mikroflorę
W razie niedoboru sięgnij po Seachem Flourish Iron – zawiera żelazo w formie łatwo przyswajalnej.

GH / KH – twardość ogólna i węglanowa

GH to twardość ogólna (zawartość wapnia i magnezu), KH to twardość węglanowa (bufor pH). Oba te parametry wpływają na stabilność chemiczną wody, a co za tym idzie – komfort ryb i dostępność składników dla roślin.

  • GH: ok. 3–20°dGH 
  • KH:  3–8°dKH (zależnie od typu akwarium)

Za niskie KH = niestabilne pH. Za wysokie = trudność w przyswajaniu mikroelementów.

Produkty Seachem Equilibrium i Alkaline Buffer / Acid Buffer pozwalają precyzyjnie regulować twardość i pH w zbiorniku.

pH - odczyn wody

Rośliny, ryby i bakterie nitryfikacyjne wymagają względnie stabilnego pH. Choć samo pH nie mówi o kondycji akwarium, jego nagłe zmiany są groźne.

  • Zakres optymalny: 6,2–7,5 (w zależności od obsady)
  • Wahania:  powyżej 0,4 dziennie mogą być niebezpieczne
Seachem oferuje całą linię regulatorów pH oraz Neutral Regulator, który utrzymuje odczyn w zakresie neutralnym.

Jak często robić testy wody w akwarium?

Wszystko zależy w zasadzie od etapu, na którym jest Twoje akwarium. Podczas dojrzewania zbiornika warto sprawdzić co 2-3 dni poziomy elementów cyklu azotowego, a zatem amoniak, NO₂, NO₃

Następnie, kiedy zbiornik jest już ustabilizowany, warto po każdej podmianie przeprowadzić testy kontrolne najważniejszych parametrów. W momencie, kiedy widzisz, że w akwarium dzieje się coś niedobrego, lub po prostu planujesz nawożenie roślin – również oczywiście pierwszym krokiem powinno być zbadanie wody.

Nawet jeśli akwarium funkcjonuje bez zarzutów i nie widać oznak niedoborów, czy przenawożenia, i tak warto raz na 2 tygodnie zbadać aktualne parametry wody – tak, aby mieć oko na to, co dzieje się w wodzie. Nie trzeba oczywiście testować wszystkiego naraz – warto dobrać testy pod styl prowadzenia akwarium. W akwarium High Tech testy makroelementów będą ważniejsze. W low-techu natomiast, wystarczy pH, NO₃ i ewentualnie żelazo.